تحریر صوت2
وبسایت علمی_مذهبی اقراء(انجمن قاریان نوجوان)
تحریر
که از تکنیکهای صوتی است به معنای نوشتن و آزاد کردناستعمال شده است ولی در عرف موسیقی منظور دیگری را می رساند.تحریر را غلت و ترجیع نیز گفته اند و برای آن تعاریفی نموده اند از جمله اینکه :
غلت عبارت است از تکرار پی در پی نت اصلی با نت فوقانی خودش که طبیعتا تعداد تکرار نت مذگور بنا به سلیقه خواننده و بستگی به ملودی آواز دارد.غلت و ترجیع در فرهنگهای فارسی و عربی به معنای گردانیدن یا چرخانیدن چیزی بر روی خود بکار رفته است.
در موسیقی ایرانی این کلمه را در مورد کیفیتی از آواز خوانی بکار می برند که خواننده بدون تلفظ حرف و کلام نغماتی را در حرکتی از حرکات الفبا بخواند.به عبارتی دیگر تحریر،صوتی آهنگین است که عبور هوا و ارتعاش تارهای صوتی بدون کلام بوجود می آید.تحریر یا غلت همان است که عوام و کسانی که قوانین و اصطلاحات موسیقی بی اطلاعند به آن چهچهه می گویند.
انواع تحریر در موسیقی ایرانی
تحریرچکشی – تحریر مقطع – تحریر زیرورو – تحریر غنه – تحریر بلبلی – تحریر دوتایکی – خورده تحریر – تحریر ضربی – تحریر هلهله – تحریر فلکی که البته تحریر جوادخانی و تحریر نغمه همه از مواردی است که نام برده شده و هر دو در دستگاه شور و بدون کلام اجرا می شوند
ادوات تحریر
حرکاتی از قبیل ( اَ – اِ – اُ – او – ای ) که بوسیله خواننده در شروع هر تحریر ادا می شود و تحریر بر اساس این حرکات روند خود را ادامه می دهد.اگر عمیق تر در مسئله تحریرها بنگریم می بینیم که از تکرار یا ترکیب این حرکات تحریرها نیز شکل می گیرند ( اَ اَ اَ …… ) (ها ها ها …..) (اَ اَ اَ …..) ( هِ هِ هِ ) و …. که این ترکیبات می توانند سه تایی و گاه چهارتایی و بیشتر باشد و با حرکات مختلف ( اَ اِ ها ها ….)
دیگر ادوات تحریر کلماتی است که از قبیل (ای – امان – وای – حبیب – محبوب من – جانم – و ….) که خواننده با سلیقه و مناسبتهای ملودیک به شعر اضافه می کند و در حقیقت دستمایه شروع تحری هستند.
انواع تحریر در موسیق عربی
که در سرودخوانی و تواشیح مجاز شمرده شده است و بعضی از موارد ان نباید در تلاوت قرآن استفاده شود عبارتند از :
۱ – ترجیع : گردانیدن آواز در گلو و پیچاندن و چرخش صدا در حنجره است که بعضی از علما آنرا غنا می دانند و از این تحریر نباید در تلاوت قرآن استفاده نمود.
۲ – ترقیص : حرکت زیاد در حروف مدی یا آرام گرفتن بر حرف ساکن و سپس عبور ناگهانی از آن است.یا در کلامی دیگر آهنگ دادن به کلام با بالا و پایین بردن صوت است که از این نوع تحریر نیز نبایستی در تلاوت قرآن سود جست.
۳ – تحزین : تظاهر به اندوه و ناراحتی است که این ویزگی در غنای قدیم عربی (نوح) نام داشته و هنوز شنیده می شود و در مواقع غم واندوه مناسب است.از طرف دیگر تحزین به معنی محزون خواندن در هنگام تلاوت قرآن است که مورد تأکید اسلام می باشد.
۴ – ترعید : در صورتی است که صدا به شکل رعد آسا ،غرنده و مهیب گردد.همچنین خواند با آهنگ لرزان را ترعید گویند که در تلاوت قرآن مورد استفاده قرار نمی گیرد.
۵ – تطریب :آهنگ دادن به کلام با تأکید و کشش بی هنگام است.به عبارت دیگر مد بی جا برای مراعات لحن را تطریب گویند که در تلاوت قرآن پسندیده نیست.
با نگاهی به ادوات تحریر در موسیقی ایرانی و تعمیق در موسیقی عربی به این نتیجه می رسیم که در موسیقی عربی به این نتیجه می رسیم که در موسیقی عربی این ادوات متفاوت است.در تلوات قران به دلیل رعایت نمودن قواعد تجویدی تحریر روی حرکات کوتاه و ساکن با تحریر روی حرکات کشیده و حروف مدی و حرکات کشیده مکان مانور بیشتری به قاری می دهد.اما در ابتهال و تواشیح و حتی اذان بدلیل برداشته شدن قیود تجوید ی مثل کشش روی حرکات کوتاه،مبتهل یا موشَّح یا مؤذن یا منشِد اختیارات بیشتری از قاری قرآن دارند.
