عوامل موثر در بهبود و تحسین صوت
وبسایت علمی_مذهبی اقراء(انجمن قاریان نوجوان)
1- تربیت صدا :
بطور کلّی مُوهبت و نعمت صدای خوش و زیبا در انسانها امری خداداد است . بنا بر این اساساً در مورد کسانی که هیچ بهره ای از این مُوهبت نبرده اند هیچ کاری نمیشود انجام داد و تربیت صوت ، تأثیری در این گونه افراد ندارد امّا در مورد کسانی که از جوهره ی اصلی لازم برخوردار هستند ، این امکان وجود دارد که با تربیت گوش و بدنبال آن تربیت صدا بر کیفیّت صدای خود بیفزایند . در اینجا لازم است توضیح دهیم که دامنه ی این تربیت در ویژگیهای مُختلف صوت مانند طنین ، شدّت ، ارتفاع ، انعطاف و تحریر متفاوت است . یعنی اینکه کیفـیّت برخی از این خصوصیّات یاد شده با تربیت صحیح ، قابل افزایش بوده و در مورد برخی از خصوصیّات ، اینگونه نیست . برای مثال ارتفاع یا مساحت صوت و نیز انعطاف تا حدّ زیادی با تربیت و تمرینات مستمرّ بهبود می یابد در حالیکه طنین که امری ذاتی است و یا قوّت صوت ، بسیار اندک در مقابل تربیت قابل انعطاف هستند .
امروزه برای تربیت صدا از روشی علمی بنام سُلفژ ( Solfege ) اســتفاده می کنند که درآن افراد یاد می گیرند که چگونه صدای نُت ها را به وسیله ی گوش تشخیص داده و بوسیله ی صدای خود آنرا اجراء کنند ، چنین اشخاصی معمولاً پس از طی دوره ی سُلفژ به راحتی قادر به اجراء نغمات بوده و کمتر مرتکب خروج ، خطا یا فالش می شوند .
2- تمرین و ممارست :
تمرین و مُمارست چیزی غیر از تربیت است . به هر حال ممکن است بسیاری از افراد بدون طی دوره ی سُلفژ از استعداد و آمادگی لازم برخوردار باشند امّا چنین کسانی همواره برای حفظ این آمادگی لازم است که تمرینات مُستمرّی را برنامه ریزی کنند . این تمرینات می تواند بطور روزانه یا هفتگی انجام شود اصولاً بسیاری از افراد خوش صدا بوده اند که بدلیل عدم تمرین مُرتّب و رها کردن آن به مُرور توان صوتی خود را کاهش یافته و بلکه از دست رفته دیده اند . بهترین وقت تمرین های صوتی بخصوص برای قاریان قُــرآن عزیز ، ابتداء صبح ( بامداد )و ابتداء عصر ( قبل از غروب ) می باشد و مدّت تمرینات روزانه حدّاقل 15 تا 25 دقیقه میباشد که بهتر است دقایق اوّلیه به گرم کردن صدا اختصاص یافته و از اوج خواندن در ابتداء تمرینات جـدّاً پرهیز شود .
3- استراحت و خواب کافی :
یکی از عوامل زیان آور برای صدا خستگی مُفرط ناشی از فعّالیّت های بدنی و فکری روزانه است که لازم است با استراحت و خواب کافی صدا ترمیم گردد . صُحبت کردن های زیاد هم بشدّت برای صدا مُضرّ است .
4- حفظ سلامتی :
این موضــوع شامل دو جنبه جداگانه است : اوّلاً یک قاری یا خوانــنده باید مراقب سلامت عمــومی بدن خود باشــد زیرا یک سرما خوردگی ساده هم ممکن است تا مدّتها روی بدن و به دنبال آن صدای وی اثر منفی بگذارد . ثانیاًقاری قرآن باید بطور ویژه مراقب بهداشت و سلامت حنجره ، گوش و بینی خود نیز بوده و در صورت مشاهدهی هر نقصی به پزشک مراجعه و در صدد مُعالجهی آن برآید .
5- تغذیه ی صحیح و رعایت پرهیز :
استفاده از رژیم غذائی مناسب که در آن از غذاهای پُرچرب و سُرخ کردنی همراه با ادویه جات تُند خبری نباشد بهترین رژیـــم غذائی برای یک قاری قرآن است ، از طرفی قاریان باید از چند چیز کاملاً پرهیز کنند : سردی یا سرمای بیش از حدّ ، چه آب یا میوه یا هوای سرد باشد . شوری ، شیرینی ، ترشی زیاد که حنجره را آزار دهد از دیگر مواردی است که قاری باید از آن پرهیز کند